خرید ارزان مبانی نظری پژوهش و تحقیقات پیشین نظریه های نقاشی و نقاشی درمانی(فصل دوم)

بخشی از متن:
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 34 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

2-4- نقاشی و نقاشی درمانی2-4-1 نخستین مراحل نقّاشی کودکان خط خطی کردناوّلین علائمی که بر روی کاغذ رسم می کند، بیشتر بر اثر ضربه زدن مداد بر روی کاغذ به وجود می آید. گاهی این ضربات آن چنان مهم است که باعث پاره شدن کاغذ می شود.بنا به تحقیق لون و فلد برتین کودک مدّتی معمولاً شش ماه پس از شروع به خط نگاری ،رابطه ای رابین حرکات دست خود و آثار و علائمی که پدید می آورد کشف می کند او به مفهوم علل ومعلول پی می برد .در این مرحله کودک حرکات دستش را تغییر می دهد ومی تواند خطوط عمودی وافقی یا مدور ترسیم کند.خط خطی کردن بی نظم و نا مفهوم برای کودک نوعی بازی است که از آن لذّت می برد و در سنین دو تا سه سالگی برای شکل هایی که می کشد اسم می گذارد. این بدان معنی است که او می خواهد با محیط اطراف خود ارتباط مفهومی پیدا کند (صرافان 1387، 144).2-4-2 مراحل تکامل خط خطی کردنکودکان معمولاً در یک سالگی مداد به دست می گیرند ولی به جای خط کشیدن بیشتر با مدادی روی کاغذ می کوبند در 18 تا 20 سالگی به طور کامل موفق به خط کشیدن می شوند. خط های افقی قبل از خطوط عمودی ظاهر می شوند. در دو سالگی خطوط دایره ای ویا زاویه دار ظاهر می شوند.در سن دو سال ونیمه قدرت عضلانی کودک بیشتر می شود.وهنگام که خطی را رسم می کند،با چشم نیز مراقب آن تا آن خط از محدوده تعیین شده خارج نگردد.بنا به پژوهش ژزل کودک در این سن قادر است در یک قسمت کاغذ موضوعی را نقّاشی وقسمت دیگر را اختصاص به مطلب دیگری بدهد و یا با در نظر گرفتن مرکز کاغذ نقّاشی متعادلی ترسیم می کند. در سه سالگی خط نگاری کودک برای لذّت بردن نیست بلکه مایل است احساسات درونی خود رادر ارتباط با تجربه های زندگی کوتاه مدّتش به دست آورده بیان کند .بنا به نظریه الشوکر و هاتویک کودک در سه سالگی خطوط عمودی را بیش از خطوط افقی ترسیم می کند به گفته همین پژوهشگران خطوط عمودی بیانگر اظهار وجود کودک است. توسعه آن نشان می دهد که کودک از وجود خودش آگاه است (صرافان 1387، 142).2-4-3 از هیجده ماهگی تا دو سال و نیمگیکودکان معمولاً کشیدن علائمی بر صفحه کاغذ را از حدود هیجده ماهگی به بعدآغاز می کنند. از دیدگاه بیشتر پژوهشگران، این خط خطی کردن ها حرکاتی بی هدف و ناهماهنگ نیست، بلکه نشان دهنده آگاهی نسبت به الگو وافزایش هماهنگی چشم به دست است. بنا به گزارش کلوک ،کودکان برای رسیدن به درجه ای از توازن بصری است که به خط خطی کردن کاغذ می پردازند و یا یک خط را بالا خطی که قبلاً کشیده اند می کشند .موریس (1967) گزارش از الگوهای مشابه نقاشی توسط شمپانزه ها وهم برای کودکان کاملاً جذاب است. لوکه و هم پیاژه (1927،1913) این خط کشید ن های اوّلیه را صرفاً بازی و تمرین می دانستند. که نقاشی دختر خود را وسیعاً بررسی کرده بود، این مرحله را تحت عنوان «واقعگرایی تصادفی» مشخص می کند. کودکان عموماً پس از اتمام کار به تفسیر نقاشی خود می پردازند.آرنهایم (1956)خاطرنشان کرد که نخستین شکل بسته ای که توسط کودکان کشیده می شود «دایره اوّلیه »تقریباً می تواند جایگزین کلیه اشیاء موجود در محیط کودک باشد آرمانهایم ادعا می کند که دایره ساده ترین طرح بصری برای کودکان خردسال است (مخبر 1370، 142).2-4-4 توصیف نقاشی توسط پیاژهپیاژه از نقاشی به عنوان سر چشمه مدارک لازم برای نظریه ای که در باره باز نمایی رشد یابنده جهان توسط کودک داشت استفاده کرد. نقاشی از نظر پیاژه،در نیمه راه بین بازی نمادین وتصویرهای ذهنی قرار داشت. به گفته پیاژه، بخشی از نقاشی کودک،از لحاظ کیفیت انجام شدن محض خود عمل نقاشی وفراهم آوردن فرصت هایی برای درون سازی وجه مشترک دارد به همین دلیل، پیاژه خط خطی کردن های اوّلیه کودکان بسیار نورسیده را بازی محض به شمار آورد. در اینجا می توان متذکر شد که توجیه استفاده از هنر برای درمان ،به توجیه درون سازی توسط پیاژه شباهت داردتا جایی که کودکان از نقاشی خود برای باز آفرینی رویدادی مهم از لحاظ خودشان استفاده می کنند. پیاژه نقاشی را برخلاف دیگر شکل های بازی، تلاش برای باز نمایی دنیای واقعی و نیز می دانست که به همین علت دارای وجوه مشترک بسیاربا شکل گیری وظهور تصویرهای ذهنی است (فرامرزی 1382، 142).2-4-5 تفسیرهای فرافکنانه نقاشی کودکانهمه صاحبان نظر در زمینه نقاشی فرافکنانه، دراین مورد توافق دارندکه اندازه نقاشی ازپیکره انسان، از بیشترین اهمیت برخوردار است وارزشی را که شخص برای خود قایل است مستقیماً منعکس می سازد پیکره های بزرگ تر از حد متوسط را می توان نشانه ای از پاره ای خصوصیات شخصیتی همانند خشونت یا خود بزرگ پنداری دانست.نقاشی های ریز و خیلی کوچک تراز حد متوسط قابل برای گروه سنی کودک، ممکن است نشانه ای از بی کفایتی، احساس حقارت، احترام اندک به خود، اضطراب یا افسردگی باشند.این تعادل ظاهراً ساده اندازه پیکره با احترام به خویشتن را، حتی براساس نظریه روانکاوی، نمی توان پایدار نگه داشت. نقاشی بزرگ از پیکره انسان ممکن است حاصل بی کفایتی در وجود شخص نیز باشد، که در آن صورت نقاشی هایی بزرگ بازتابی از دفاع جبرانی خواهد بود (همر 1958، 142). نقاشی هایی که در آنها بردهان تاکید می شود غالباً به عنوان تجسمی از شهوت دهانی تفسیر می شود. حذف دهان از نقاشی را نیز می توان نشانه ای از علا قه به ارضای دهانی احتمالاً انکار هوس پر خوری تلقی کرد (فرامرزی 1386، 123).2-4-6 توصیف نقاشی توسط پیاژهپیاژه ازنقاشی به عنوان سر چشمه مدارک لازم برای نظریه ای که درباره باز نمایی رشد یابنده جهان توسط کودک داشت استفاده کرد. نقاشی از نظر پیاژه، در نیمه راه بین بازی نمادین و تصویرهای ذهنی قرار داشت. به گفته پیاژه، بخشی از نقاشی کودک، از لحاظ کیفیت انجام شدن محض خود عمل نقاشی و فراهم آوردن فرصت هایی برای درون سازی، با بازی وجه مشترک دارد. به همین دلیل، پیاژه خط خطی کردن های اولیه کودکان بسیار نورسیده را بازی محض به شمار آورد. در اینجا می توان متذکر شد که توجیه استفاده از هنر برای درمان ،به توجیه درون سازی توسط پیاژه شباهت دارد تا جایی که کودکان از نقاشی خود برای باز آفرینی رویدادی مهم از لحاظ شخص خودشان استفاده می کنند. پیاژه نقاشی را بر خلاف دیگر شکل های بازی، تلاشی برای باز نمایی دنیای واقعی ونیز می دانست که به همین علت دارای وجوه مشترک بسیار با شکل گیری و ظهور تصویرهای ذهنی است (فرامرزی1382، 124).2-4-7 هیجده ماهگی تا دوسال و نیمگیکودکان معمولاً کشیدن علائمی بر صفحه کاغذ رازحدود هیجده ماهگی به بعدآغاز می کنند. بیشتر پژهشگران، این خط خطی کردن ها حر کاتی هدف ناهماهنگ نیست،بلکه نشان دهنده آگاهی نسبت به الگو و افزایش هماهنگی چشم به دست است. بنا به گزارش کلوک ،کودکان برای رسیدن به درجه ای از توازن بصری است که به خط خطی کردن کاغذ می پردازند ویا یک خط را بالا خطی که قبلاً کشیده اند می کشند. موریس (1976) گزارشی از الگو های مشابه نقاشی توسط شمپانزه ها با استفاده از رنگ وکاغذ ارائه داده است. به نظر می رسد که خط خطی کردن، هم برای شمپانزه ها وهم برای کودکان کاملاً جذاب است.لوکه وهم پیاژه این خط کشیدن های اوّلیه را صرفاً بازی وتمرین می دانستند لوکه (1927،1913) که نقاشی دختر خود را وسیعاً بررسی کرده بود، این مرحله را تحت عنوان «واقعگرایی تصادفی» مشخص می کند. کودکان عموماً پس از اتمام کار به تفسیر نقاشی خود می پردازد. آرنهایم (1954) خاطز نشان کرد که نخستین بسته ای که توسط کودکان کشیده می شود «دایره اوّلیه» تقریباً می تواند جایگزین کلیه اشیاء موجود در محیط کودک باشد. آرنهایم ادعا می کندکه دایره ساده ترین طرح بصری برای کودکان خردسال است (مخبر 1370، 125).2-4-8 از دو سال و نیمگی تا پنج سالگیاز حدود سن دو سال و نیمگی آشکار می شودکه کودکان نقاشی های خود را باز نمایی چیز ی تلقی می کنند. گاهی پیش از کشیدن نقاشی مقاصد خود را بیان می کنند و به عقیده کلوگ، اشکال تفکیک نشده و نامنظمی که کودکان می کشند بتدریج به صورت دایره های، مربع، مثلث ها و صلب ها قابل تشخیص می شوند این شکل ها که به صورتی طرح گونه کشیده می شوند غالباً روی یکدیگر قرار می گیرند وبه چیزی تبدیل می شوند که کلوگ آنها را«ترکیب»می خواند.وی شمار کثیری از این خط خطی های شبیه به هم را «مجموعه» می نامد. به نوشته نقاشی کلوگ،یکی از نمونه های متداول ترکیب دراین مرحله از نقاشی، «ماندالا» است. صلیبی که روی یک دایره قرار گرفته است که به نضر او شکل خوبی است که کودکان ذاتاً از آن لذّت می برند (مخبر1370، 142).2-4-9 پنج تا هشت سالگیهر چه کودکان بزرگتر می شوند، نقاشی های آنها نیز واقعگرایانه تر می شوند. امّا نقاشی های کودکان در فاصله سنی پنج تا هشت سالگی هنوز شامل عناصری است که کودک بر وجود آنها آگاهی دارد، حتی اگر به طور طبیعی قابل رویت نباشد. به این لحاظ حاصل کار آنها نقاشی «شفاف بینی» یا «اشعه ایکس»نامیده می شود. این خصوصیت مربوط به مرحله ای است که لوکه آن را «واقعگریی فکری» نامید ه است.نقاشی های کودکان در این مرحله ،از نظر مقیاس وجزئیات، بیش از پیش به سمت واقعگرایی بصری حرکت می کند.در این مرحله نقاشی های آنها از چهره انسان،طرح بچّه قورباغه ای را پشت سر می گذارد ، و به نشان دادن سروبدن جا از یکدیگر می رسد. جزئیات بیشتری از قبیل دست ها و انگشتان و لباس نیز بیش از پیش تصویر می شوند (مخبر 1370، 86).2-4-10 هشت سالگی تا نوجوانیکودکان هشت ساله به بالا غالباًسعی در نقاشی های خود عمق را نشان بدهند. لوکه این مرحله از تکامل را «واقعگرایی بصری» نامیده است. به نظر می رسد همراه با بالا رفتن سن نقاشی های کودکان نیز به سمت افزایش واقعگرایی بصری حرکت می کند. نقاشی های آزاد بچّه های بزرگتر، یعنی بچّه های سه ساله یا ده ساله، از نظر سبک بتدریج به سمت الگو های قرار دادی حرکت می کند.در این مرحله چهره های کارتون و چهره های سریال های کمیک مرتباً نقاشی می شوند. نقاشی ها، تنوع وتشخیص کمتری پیدا می کنند.به نظر می رسد که کودکان در این سن غالباً از نقاشی خود ناراضی اند و دیگر رغبتی به انجام این فعالیت ندارند. گفته می شود دلیل این امر آن است که آنها قادر نیستند نتایج دلخواه خویش را از نقاشی های به دست آورند. کودکانی که همچنان به نقاشی کشیدن ادامه می دهند.خواه در نتیجه تشویق دیگران باشد و یا خود آموزی، غالباً صورخیالی، شخصیت ها و کاریکارتورهای خود را گسترش می دهند و بدین وسیله حد معینی از آزادی را در بیان خویش حفظ می کنند (گاردنر1980، 74).2-4-11 شاخص های هیجانی در مورد نقاشی کودکانکوپیتس چنین فرض می کرد که نگرانی های رورمره نیز در نقاشی بیان می شوند. که وی آن را در مقایسه با بازتاب خصوصیات پایدار شخصیتی یا «تصور بدنی» عموماً بازتابی از حالات جاری هیجانی تلقی می کرد. در آزمون کوپیتس، آزمون کننده ،یک ورق کاغذ سفید به اندازه A4،یک مداد، و یک پاک کن به کودک می دهد. آنگاه دستور داده می شوند از نو می خواهم تصویر یک آدم کامل را روی این ورق کاغذ بکشی، این آدم را تو می توانی هر طور که دلت بخواهد نقاشی بکشی. باز داشت (کوپیتس 1968، 144).کوپیتس رعایت این نکته را ضروری می دانست که کودک ،نقاشی آدم را حتماً در حضور آزمون کننده بکشد و برگزاری آزمون انفرادی را برآزمون گروهی ترجیح می داد .خانم کوپیتس متذکر می شود ،بود یا نبود فلان جز خاص در نقاشی می تواند در یک سن دارای اهمیت بالینی باشد و در اختیار ما گذاشته است که گویا با استناد به آنها می توان نقاشی های انجام شده از پیکره انسان توسط کودکان دارای پریشانی هیجانی را از نقاشی های کودکان عادی باز شناخت (فرامرزی 1387، 140).

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.